Lazarus, mezarını derin kazNick Cave and the Bad Seeds, 14. stüdyo albümü ‘Dig, Lazarus, Dig!!!’ ile tüm dünyadaki hayranlarını bir kez daha selamlıyor. Avustralya’nın ‘karanlıklar prensi’ ve onun saz arkadaşlarından müteşekkil ‘Kötü Tohumlar’, 2004 yılında çıkardıkları ‘Abattoir Blues’ albümünün ardından yattıkları güzellik uykusundan, ‘Dig, Lazarus, Dig’ nidalarıya uyanıyor. Nick Cave’in, ‘Kötü Tohumlar’la yolculuğu, 1984 tarihli ‘From Her to Eternity’ albümü ile başlamıştı. ‘Henry's Dream’ (1992), ‘Let Love In’ (1994), ‘Murder Ballads’ (1996) ve ‘The Boatman's Call’ (1997) ile zirveye ulaşan birliktelik, ‘No More Shall We Part’ (2001) ile yelkenleri biraz indirmiş, gitarlar yerini piyonaya bırakmıştı.
Ancak, adını İncil’de yer alan Lazarus’un dirilişi efsanesinden alan albüm, sadece Lazarus’un değil, Nick Cave ve Kötü Tohumlar’ın son yıllarda uzaklaştığı sert rock sound’un da dönüşüne tanıklık ediyor. Sağlam bir rock altyapısının üstüne kurulan albüm, kimi zaman gıcırtılarla, tuhaf seslerle ve gerilim yüklü tınılarla süsleniyor.
Lazarus, dışarı çık!Şarkılarında gotik hikayeler ve suç öyküleri anlatmayı seven Cave, günah, intikam, pişmanlık, suçluluk gibi karanlık temaları sıkça kullanır. Bu arada İncil’den de fazlasıyla beslenir. Albüme adını veren ‘Dig, Lazarus, Dig!!!’ de, bu anlamda tipik bir Nick Cave şarkısı.
Lazarus’un dirilişi, İncil’in en ilgi çekici öykülerinden biri. İncil’e göre, dört gündür ölü olan ve kapısı taşla kapatılan bir mağaraya konulan Lazarus, İsa’nın, “Lazarus, dışarı çık!” diye seslenmesiyle, dirilerek mağaradan çıkar.
“Lazarus’un dirilişi”, Nick Cave’i oldukça etkilemiş: “Daha küçük bir çocukken kilisede duyduğum Lazarus’un hikayesi beni hep rahatsız etmiş ve kaygılandırmıştır. Travmatik bir deneyimdi. Kuşkusuz hepimiz İsa’nın mucizelerine saygı duyarız. Ama Lazarus’un neler hissettiğini düşünmekten kendimi alamam... Ben de, şarkıma modern, çağdaş bir his vermek için Lazarus’u New York’a getirdim.”
“Laz’rus dig yourself” (Mezarını kaz Lazarus) nakaratıyla ilerleyen şarkı, nakarata eşlik ederken sanki bir asfalt delicisi gibi işleyen gitar riff’leriyle adeta beynimize kazınıyor.
Yalnızlığa övgüŞarkıda da söylendiği gibi, ölümden sonra bizi neyin beklediğini bilmiyoruz. Ama ilk şarkıyla girdiğimiz yüksek tempo, ‘Today’s Lesson’la devam ediyor. Naif çocuk masallarının vazgeçilmez öğelerinden uyku perisini, gotik bir seks fantezisinin aktörüne dönüştürüyor Cave.
‘Moonland’de tempo biraz düşüyor ve vurmalılar eşliğinde, yıldızlı bir gecede, karlar üzerinde salınarak ilerliyoruz. ‘Yalnızlığa övgü’ niteliğindeki bu blues’un ardından yeniden gizemli bir dünyanın kapısı açılıyor önümüzde: ‘Night Of The Lotus Eaters’. Rahatsız edici ile huzur verici arasındaki ince bir çizgide salınan bas gitar ve uzaktan yankılanan gitar, şarkının gizemini taa içimizde hissetmemizi sağlıyor.
‘Albert Goes West’ ile yeniden punk sularına girerken, üzerimizdeki gerelimi de atıyoruz. Şarkı, Moonland’in aynadaki yansıması gibi. Moonland’deki kar, yerini güneşe bırakıyor ama yalnızlığa övgü baki; tek farkla, bu kez melankolik bir blues değil, hareketli bir punk eşlik ediyor bu duyguya.
Aşk şarkısı nasıl yazılır?‘We Call Upon The Author To Explain’de ‘Tutunamayanlar’a sesleniyor Avustralya’nın karanlık şairi. İki de örnek var önünde: Charles Bukowski ve John Berryman. Bu iki Amerikalı alkolik şair arasından, çareyi tıpkı babası gibi intiharda bulan Berryman’in tarafını tutuyor Cave. Araya, intihar eden bir başka ünlü Amerikalı yazarı, Hemingway’i sıkıştırmayı da ihmal etmiyor.
‘Hold On To Yourself’ ile, kurallarını çok iyi bildiği aşk balad’larının diyarına giriyor Cave. Dile kolay, karşımızda Viyana Şiir Festivali’nde, ‘Aşk şarkısı nasıl yazılır?’ konulu ders vermiş bir şair var. Bu balad’ın melankolisini, yine onun antitezi olan bir panzehirle dağıtıyor Nick Cave ve Kötü Tohumlar. ‘Lie Down Here (And Be My Girl)’in akışkan melodisine bırakıyoruz kendimizi. Yine gidişli gelişli bir aşk hikayesiyle karşı karşıyayız. Gitar gıcırtılarına narin piyano dokunuşları eşlik ederken, şarkıdaki ses, kırılmış bir aşkı tamir etmenin umuduylu hülyalara dalıyor.
Bu gümbürtünün üzerine, keman ve piyanoyla desteklenmiş bir aşk balad’ı daha geliyor: ‘Jesus Of The Moon’. St. James Hotel’den yayılan hüzün, şarkının çalındığı her yere nüfuz ediyor. Nick Cave şarkılarının bir kahramanı daha, hayatının sonsuza kadar aynı kalmasından korkarak, kurduğu düzeni terkediyor. “İnsanlar değişimden korktuklarından bahseder / Ama ben, aynı kalmaktan korkarım daha çok / Çünkü aynı yere saplanıp kalarak kazanamazsın asla bu oyunu...”
Tef’le süslenmiş ‘Midnight Man’, karmaşık ve düzensiz org melodileriyle akarken, şarkının gizli kahramanı da tek gecelik ilişkilerde onu sonsuza kadar sevecek erkeğini arıyor...
Benden selam söyleyin bütün aşklarıma...Albümün son şarkısı ‘More News From Nowhere’ (Hiçbiryerden yeni haberler), adını William Morris’in 1890 tarihli ütopik sosyalist romanı ‘News From Nowhere’den (Hiçbiryerden haberler) alıyor. Morris, romanında sosyalizmin sadece özel mülkiyeti değil, gündelik hayat, iş yaşamı ve sanat arasındaki bölünmeyi de ilga etmesi gerektiğini savunuyordu. Nick Cave, Morris’in bu ütopik dünyasını, kendi geçmişiyle hesaplaşmak için yeniden kurguluyor.
Cave’in eski aşkları birbiri ardı sıra resm-i geçit yaparken, bunlar arasından iki magazinel isim gözümüze takılıyor: Polly Jean Harvey ve Deanna.
Cave, hayatına giren kadınlar aracılığıyla kendi psikanalizine giriştikten sonra, şu dizelerle açık ediyor duygularını: “Üzmüyor mu seni? / fırlamıyor mu kan beynine? / bugün yaptığın her şey / yarın unutulacak diye // Teknoloji ve kadınlar ve hatta küçük çocuklar / hüzünlendirmiyor mu seni?”
Ve, sakin bir şekilde, “Peki, artık veda zamanı” diyor Nick Cave; 53 dakika 35 saniye sonra... “Goodbye...” Acaba bu elveda bize mi, o kadınlara mı, yoksa geçmişin pişmanlıklarına mı bilemiyoruz... Lazarus’u bile gömüldüğü mağarada rahat bırakmayan bu dünyaya okkalı bir lanet savuruyoruz...
B.